...

Terugblik op onze vakantie

Zoals verwacht lukte het afgelopen week niet om op het internet te komen en een dagboek te presenteren. Excuses.

We zijn alweer een kleine week aan het werk. De tijd vliegt, en als wij dan zelf ook nog vliegen, gaat het allemaal dubbel zo snel!
Ik heb vaak geen benul van datums of maanden, het is hier één lange zomer!
Ook kijk ik bijna nooit op een kalender of in een agenda. Dus de vaste hoogtijdagen (verjaardagen e.d.) of verplichtingen (één keer in de maand gebedspunten doorgeven of zo) overvallen mijn dan ook wel eens.

Maar nu even terug in de tijd.
Het was leuk om weer te mogen vliegen. Ook deze keer genoten we van het prachtige schouwspel vanuit de lucht, zowel op de heenweg als op de terugweg. Nu we hier een tijdje zijn en een idee krijgen van de eilanden, de stadjes, dorpjes, etc. is het nog interessanter geworden.  Leuk om onze omgeving te herkennen, de weg naar Kimbe, bv. Toen we hier aankwamen hadden we geen idee van de omgeving en herkenden we alleen van foto’s de landingsbaan en “ons” terrein.

De weg naar Kimbe... Roelie en Annette op een markt langs de weg!

Bezoek aan Lapilo

Over de eerste week dat wij weg waren, heb ik al het een en ander verteld.
Halverwege de tweede week zijn we naar Lapilo geweest, het centrum van NTM, dat in de buurt van Goroka ligt, in de Hooglanden centraal in PNG.
We konden meerijden met een oud zendingsechtpaar dat al jaren In een van de appartementen van het gasthuis in Lae woont. Ik heb begrepen dat met name de man nog steeds bezig is met het vertaalwerk. Woensdag konden we met hem en zijn vrouw meerijden naar Goroka. Al van te voren hadden we dit uitstapje gepland, want Michelle Wols moest naar de tandarts om haar beugel te laten verwijderen. En juist een paar weken voor onze vakantie kreeg ik problemen met een kies, dus had ik ook maar een afspraak gemaakt. En zowel Sinco als ik moesten naar een fysiotherapeut voor schouderpijnen. (Verder maken we het prima )

Op het zendingsterrein in Lapilo, dat veel uitgebreider is dan hier in Hoskins, is zelfs een arts, tandarts, fysiotherapeut, verpleegster, enz. Allen zijn dit ook christenen die huis en haard hebben opgegeven om de Heer te dienen ten behoeve van de zendelingen hier.

De weg van Lae naar Goroka staat in het Guinness Book of Records als de weg waar de meeste dodelijke ongelukken gebeuren ter wereld.  Oppassen dus!
Overigens was het een in principe mooi aangelegde weg, waar je soms lekker kon doorrijden (misschien is dat juist het probleem?). Maar vanwege regen enz. zijn er af en toe grote stukken van de weg afgebroken (landverschuivingen door erosie) en ook dat zijn gevaarlijke punten. Er zitten ook onoverzichtelijke bochten in de weg, terwijl er echt hard en vaak onverantwoord gereden wordt. Maar onze oude chauffeur was een goede en voorzichtige rijder, die ook beslist niet langzaam reed. Onderweg hadden we af en toe een korte stop om de beentjes te strekken, want de tocht duurde bijna 5 uren. Wij, dat waren Jan en Michelle, Sinco , Gideon en ik, zaten met de bagage achter in de Toyota Landcruiser. We hadden geen gerieflijke zitplaatsen dus af en toe even uitstrekken was geen luxe. Sinco en ik waren beiden wagenziek, maar we hebben het gehaald. Ergens halverwege was een gebouw, waar men prachtig aardewerk maakte en verkocht en ook uit wol geweven dekens e.d. Dat hebben we even bezichtigd. Er zat een vrouw achter het weefgetouw die graag even een demonstratie gaf. Ook andere specifieke Nieuw Guinese handwerken werden daar tentoongesteld en verkocht. Prachtige dingen allemaal.
We vertrokken met mooi zonnig weer, maar hoe hoger we kwamen in de bergen, hoe somberder het werd en hier en daar regende het. Het uitzicht was mooi, een heel boeiend berglandschap, afgewisseld met vlakten, enz. We waren blij en dankbaar dat we veilig en heelhuids op de plaats van bestemming aankwamen.

.
Links: Bob, onze gastheer te Lapilo.
Rechts: Een van de drie schoolgebouwen van Numanohi Christian Academi NCA

Het gasthuis in Lapilo was ook heel fijn. Er was een grote gastvrije ruimte, waar wij de eerste avond de maaltijd hebben gehad. Het echtpaar dat hier het gasthuis runde maakte dus ook maaltijden klaar op verzoek en tegen betaling. Er was nog een jong echtpaar op doorreis op bezoek, met hun twee kinderen. Dus echt druk was het niet.
Wij hadden met ons vijven een leuk appartement met drie slaapkamers, douche en een ruime huiskamer/keuken. We kwamen op woensdag aan en hadden gepland tot zaterdagochtend.

Sinco had zich tot doel gesteld om mensen te spreken die daar de school leiden en lesgeven. Dat is gelukt. Donderdag en vrijdag was hij de hele dag zoet met gesprekken met mensen van de school daar: Numanohi Christian Academi (NCA).
Zo langzaam maar zeker wordt dit heel andere - grotendeels Amerikaanse - onderwijsland en schoolboekenland helderder voor hem. Eigenlijk komt het erop neer dat ze eens een keer voor elk vak een tiental goede boeken (per leerjaar is dat ongeveer de maximale groepsgrootte te malango) zouden moeten kopen, geen afdankertjes voor de zending, maar verantwoorde goede leerboeken. Maar daarvoor zouden we 10.000 - 15.000 euro op tafel moeten leggen en dat is even lastig.

Tandarts

Donderdag ging Michelle’s beugel eruit! Wat had ze zich daar al weken op verheugd! Trots en blij kwam ze terug! Het mooie meisje is nu nog mooier!

Vrijdag was het mijn beurt om naar de tandarts te gaan. Het bleek dat er een kies gebarsten was. Gelukkig kon ik daar weer tijdelijk opgelapt worden. Hij raadde aan om een kroon op die kies te laten zetten. Nu, dat zullen we eens moeten bekijken. In Nederland is dat ontzettend duur, en een reisje naar Lapilo ook. We moeten t.z.t. eens zien wat het voordeligste is.

Het beste klimaat ter wereld!

Gideon kreeg op zijn verzoek ook een rondleiding en informatie van de hoofdmanager. Dat was onze Vlaamse vriend Koen. Hij en zijn vrouw waren in oktober vorig jaar in Hoskins geweest i.v.m. een meeting en zo hadden wij ze leren kennen. Uiteraard zijn we bij hen ook te gast geweest, dat was bijzonder fijn. We ontmoetten nog wat bekenden en het was heerlijk weer geworden. De temperatuur is in die streek een stuk lager dan wij nu gewend zijn. Een uitstekend klimaat voor westerlingen. En daarvoor staat Goroka ook weer in het Guinness Book of Records: het beste klimaat ter wereld met elke dag lente!! Overdag niet te heet om even in de zon te zitten en ’s nachts koel, zodat je weer eens lekker onder een deken kon kruipen.

Reizen met de PMV

Vrijdag ging het jonge echtpaar in ons echtpaar naar Lae met eigen vervoer. Zij moesten daar een groep mensen ophalen. Jan, Michelle en Gideon besloten met hen mee te rijden en vanaf het vliegveld te reizen met de bus van het vliegveld tot aan het gasthuis. Zij waren wel klaar in Lapilo. Sinco was met een aantal mensen in gesprek, dus wij vertrokken de volgende dag, zaterdag.
Wij reisden met de PMV. Op z’n Engels uitgesproken Pie Em Vie. Dat staat voor Public Motor Vehicle. Het plaatselijk Openbaar Vervoer.
Een belevenis op zichzelf.
We vertrokken om half 8 vanaf het gasthuis. Onze gastheer bracht ons met het vervoersbusje naar Goroka, naar de opstapplaats van de PMV’s. Wij zouden zeggen het busstation. Omdat wij de spelregels nog niet kennen werden we nog even op weg geholpen. Er staan daar heel wat busjes, kleine en grotere te wachten of ze rijden rondjes op een soort plein, of rotonde. Elk busje wil graag zo vol mogelijk wegrijden en natuurlijk zo snel mogelijk. Dus zodra men in de gaten heeft dat je vervoer zoekt, kan het gebeuren dat je door vijf of meer bijrijders bestormd wordt en meegesleurd. De chauffeur heeft namelijk een maatje, in ons geval was dat de eigenaar van de bus, die de mensen bij elkaar ronselde.

(Hier horen wat foto's van onze reis, maar omdat we geen aandacht wilden trekken met camera's, heb ik wat plaatjes van het internet geleend van de MAF)

.

Zodra wij aankwamen hadden wij al een redelijk vertrouwd uitziende bus en bemanning, dus om 8 uur zaten we netjes in de bus. Daar konden ongeveer 20 mensen in. Er zaten er toen nog maar  een stuk of vijf of zes in. We waren wel een beetje voorbereid, maar we hadden niet gedacht dat het nog ruim twee uren zou duren voordat we uiteindelijk vertrokken. We bleven maar rondjes rijden om de rotonde en af en toe even een eindje een weg op naar een plaats waar een supermarkt was en een rijtje appartementen (een hotel??) . De man die tot taak had de bus vol te krijgen, riep alsmaar, staande in de deuropening, om aandacht en riep Lae-Lae-Lae….., enz. een stuk of 10x heel snel achter elkaar, als we het na probeerden te doen, was het een tongbrekertje. Maar af en toe kwam er iemand bij. En het bleek een heel spel te zijn, want er kwamen ook wel eens mensen in die kregen dan een plaats aangewezen, en die gingen er later weer uit, als er echte passagiers kwamen. Maar ze wilden blijkbaar de indruk geven dat de bus vol was, want een volle bus vertrekt.  Zelfs probeerden ze de passagiers nog van elkaar af te troggelen. Terwijl wij in die ene bus zaten, zat er iemand in een ander busje naar ons te wenken, met een gebaar waaruit we opmaakten, dat zij meteen zouden wegrijden als wij er nog bij kwamen. Maar dat deden we natuurlijk niet.
Op een zeker moment stapte er een man in met een kind van een jaar of vijf. Maar na een half uurtje rondjes rijden stapte hij uit. Het kind bleef zitten. Wat bleek: de moeder van het kind had nog even boodschappen gedaan of de martkt die daar ook was en stapte toen zij klaar was in de bus. De man had kennelijk haar plaats vast gereserveerd en ook meteen op het kind gepast. Lekker handig! We keken onze ogen uit! Tenslotte na heel veel rondjes en een “stoelendans” vertrokken  we. Toen we eindelijk reden stopten we al weer snel bij een pompstation.  Uiteraard moest er bijgetankt worden voor de lange rit. Zouden we dan nu op weggaan? Maar na 2 km stopten we weer, ditmaal bij een soort wegrestaurant waar je ook patat en kip enz kon kopen. De meeste mensen gingen er weer uit en kochten wat voedsel en drinken voor onderweg. Zelfs kwam er een man met een zakje snoep aan de geopende deur en kon je voor een paar centen (toya’s) een snoepje kopen! Per stuk dus! Leuk idee!
Ik vroeg nog of Sinco voor mij ook een patatje wou halen, meer als grapje bedoeld, maar dat deed hij niet. Na alle consternatie wilde hij niet dat de bus zonder hem zou wegrijden. Wij hadden wat boterhammen met kaas meegenomen.

He, he, daar gingen we dan. Op weg naar Lae! Half elf 's morgens, na 2 1/2 uur rondjes rijden!
Gelukkig maakten we ook dit keer geen gekke dingen mee en kwamen uiteindelijk in de buurt van Lae. Een enkele keer was er nog een plaspauze en konden we onze beentjes strekken. Tegen 15.00 uur kwamen we in de buurt van het vliegveld van Lae. Eén van de medereizigers moest blijkbaar naar het vliegveld,dus we maakten even een ommetje langs het vliegveld. En juist toen we daar aan kwamen kregen we een lekke band! Goddank gebeurde dat niet onderweg toen we met volle vaart reden! Links voor... we hadden zeker een behoorlijk ongeluk gehad! Over bewaring gesproken!

De band werd verwisseld. Het was duidelijk een noodexemplaar, hij zag er ook niet erg betrouwbaar uit en was van een ander soort. Toen we weer reden, voelde je dat het niet helemaal confortabel ging. Gelukkig werden we tegen vieren vlakbij het gasthuis afgezet en kwamen we heelhuids thuis.
De medepassagiers waren overigens gezellige mensen. Er was een groep vrouwen en een paar mannen die bij elkaar hoorden en zij hadden dikke pret. Wij verstonden er natuurlijk niets van, het waren wantoks - mensen van dezelfde taal - maar zij keken telkens naar ons als om ons er bij te betrekken. Soms vroegen of vertelden ze wat in beperkt Engels. Kortom het was best gezellig. Toen we uitstapten werd er druk gezwaaid, alsof we oude kennissen waren!

Dat was een fijn weerzien, terug in Lae bij Arco en Jacqueline. Wat kun je in korte tijd goede vrienden maken.

Terug in het guesthouse te Lae! Nederlanders onder elkaar!

25 jarig Huwelijksfeest 

Het laatste weekend stond in het teken van het 25-jarig Huwelijk van Arco en Jacqueline. De avond vooraf hadden we alvast een voorproefje. Annette die had al van te voren plannetjes gemaakt en had echte bruiloft-slingers meegenomen, enz. Zaterdagavond werden er pizza’s bezorgd, en met alle gasten die er inmiddels ook waren, werden Arco en Jacqueline in de bloemetjes gezet.

Arco, Jacqueline en Rene

Letterlijk en figuurlijk. Van te voren had Annette met enige assistentie het zitje bij het zwembad leuk aangekleed, met slingers, een grote bos bloemen, en waxinelichtjes. Het bruidspaar kreeg een bloemenslinger om en nadat we in het Nederlands “Lang zullen ze leven” hadden gezongen, hebben we heerlijk gegeten met ijs toe. Daarna had Annette nog een spel. Door middel van vragen moest blijken hoe goed het echtpaar elkaar kent.  Ook had Annette nog een eigengemaakt gedicht en zo hadden we met elkaar een heel fijne avond.

Op de officiële dag hadden Arco en Jacqueline ons uitgenodigd  voor een “dag-uit”.
We gingen naar het Lae International Hotel. De genodigden waren Jan en Annette met Michelle, en wij met z’n drieën.  Het was voor hen heel fijn om hun feest met ons als Nederlanders te vieren, want natuurlijk misten ze hun familie en ook hun twee oudste kinderen konden er niet bij zijn. Hun oudste zoon woont in Amerika en hun dochter in Nederland. Gelukkig was René er wel bij.
We genoten van een heerlijke brunch, waarna we uren in en bij het zwembad van het hotel hebben vermaakt.  ’s Middags bij de koffie waren er twee geweldige feesttaarten en ter afsluiting konden we ’s avonds ook weer van een fijne maaltijd genieten!

(Ik Sinco maak het even af met de eerste week terug in Hoskins)

Terug naar Hoskins

Afgelopen maandag vlogen we terug naar Hoskins met Air Niugini. We dachten een mooie plaats te hebben in het vliegtuig maar onze plaatsen waren drijfnat van een lekkende airco. Er werd een dekentje overheen gelegd en toen konden we weer gaan zitten. Niet zeuren dus! Tijdens de reis ... drup, drup! We hebben de straal wat omgeleid en kwamen toen redelijk droog in Hoskins aan.

Het was voor mij toch wel schokkend zo weinig tropisch regenwoud te zien op de weg van Lae naar Goroka. Het tropisch regenwoud verdwijnt ook hier in hoog tempo. Gelukkig zagen we vanuit het vliegtuig nog grote groene stukken tropisch regenwoud zowel op het hoofdeiland als op New Britain.

De houtbedrijven geven de stammen geld om hout te kappen op hun gebied. Voor die verleiding bezwijken praktisch alle stammen, want dan hebben ze dat magische geld waar je van alles voor kan kopen. Sommige stammen kopen drank en gaan van kwaad tot erger. In de stam van Jan en Annette daarentegen heeft Jan nuttige dingen voor de mensen kunnen regelen, zodat het hen nu beter gaat. Ik krijg steeds meer respect voor de zendelingen. Je ziet hoe de economie de mensen zonder wezenlijke waarden laat. De macht van het geld en de hebzucht nemen hun plaats in mensenlevens. Corruptie is hier niet vreemd... criminaleit is hoog! Op reis naar/van Goroka bijvoorbeeld hebben wij geen waardevolle dingen bij ons gehad, vanwege de kans op gewapende overvallen onderweg. Daarentegen zie je hoe zending mensen de wezenlijke waarden in hun leven terugbrengt.

Terug in Hoskins was de ontvangst hartverwarmend. Welkom "thuis". Voor alle terugkomers had men een "potluck" geregeld. We hoefden dus niet zelf te koken, maar de andere mensen op het terrein hadden allemaal extra eten klaargemaakt, zodat de hele basis een lekkere gezamenlijke maaltijd had. Voor Gideon ook leuk: nu kon hij meteen allerlei mensen ontmoeten.

Gideon tijdens de Potluck (Gelukkig zit er wat in de pot!)

De eerste week lesgeven zit er weer op. Ik geniet nog steeds elke dag van de klassen en het lesgeven. Naast de lessen zijn we in de hogere klassen druk bezig het jaarboek van de school klaar te maken met allerlei foto's en gebeurtenissen.

Mede omdat Gideon nu bij ons is hebben we gisteren (zaterdag) een dag vrij genomen en zijn samen met onze buren een dag naar Kimbe gegaan. Dan kon Gideon ook eens zien wat een winkels je hier tegenwoordig hebt. 's Middags lekker zwemmen bij Liamo en Gideon is met een kano de zee opgegaan. Er is hiet bijna geen branding en de zee is rustig.

Gideon op het strand bij Liamo

Etentje op Liamo restaurant

Reactiespelletje... wie is sneller?

Al met al hebben we het goed hier. Volgende week het vervolg!

***
Hoe prachtig is het
dat niemand
een seconde
hoeft te wachten
om te beginnen
met de wereld
te verbeteren!

Anne Frank - Joods meisje
dat in de oorlog
in een concentratiekamp
overleed.

***

Ons thuisfront heeft een mooie site met o.a. een forum over zending!

...

PS. Ik lees altijd met veel interesse en geprikkeld door de humor de columns van

COLUMNCHRIST

Neem een kijkje!